Za naszą granicą zadbano o uczucia najbardziej prześladowanej grupy społecznej. Od przyszłego roku w Czechach zacznie obowiązywać nowe prawo, które...
Chorujący potrzebują wspólnoty, nie rynku. Ale rynek nie odda tak intratnego biznesu bez oporu. To gigantyczny przemysł, który nie będzie na...
Jak nie przegrać wyzwolenia?
Gdzie tkwi tajemnica nieustannej popularności myśli Frantza Fanona? Ten pochodzący z Martyniki działacz algierskiego...
Demokracja w wydaniu liberalnym się kończy. Jeśli nie chcemy jej oddać prawicy, musimy odzyskać politykę – sporną, emocjonalną i odważną. Czas...
Jak wytłumaczyć, że ludzie nie są w stanie zrezygnować z części własnego komfortu, mając świadomość, że to niszczy przyszłość ich dzieci? Jak z...
Stało się. Po wielu dniach napięcia i wzajemnego ostrzału pomiędzy Izraelem Netanjahu wspieranym przez Trumpa, a Iranem ajatollahów - USA...
Paulina Januszewska: Współistnienie? Ta, jasne! Żydowska komiczka kontra Netanjahu
Przemysław Stefaniak: Czy sukces koncertu powinniśmy mierzyć tym ile osób kupi bilet?
Xawier Woliński: Prawicowa rewolucja kulturalna
Michał Peno: Gorzki posmak kultury - wszyscy jesteśmy włóczęgami
Filip Ilkowski: Cały świat, sikorki i rewolucja pracownicza
Jarosław Klebaniuk: Jak pies
Przemysław Prekiel: Wielki budowniczy Radomia
Piotr Ikonowicz: Stawiają słuszną diagnozę, ale nie wyciągają z niej wniosków
W ten Schmittowski model polityczny gorączkowo wpisuje się w tej chwili większość politycznych komentatorów, chyba nie wierząc, że jakikolwiek inny jest możliwy. Problem w tym, że jest to wiara samosprawdzająca się. Każdy z nich (a w istocie każdy, komu chce się coś publikować) jest nośnikiem ułamka tzw. "władzy opinii" i, przemieszczając się, kształtuje jej stanowisko. Dla wielu filozofów władza opinii jest w związku z tym tą prawdziwą demokracją, podczas gdy władza ludu w wyborach – pewnym rodzajem cyklicznego święta. Nie wiem, czy aż tak radykalne spojrzenie jest słuszne, nie da się jednak zaprzeczyć, że istnieją silne związki między jedną a drugą.
Ale komentator czy komentatorka jest, jak to się mówi, "tylko człowiekiem", w ludzkiej naturze zaś leży niechęć do nieposiadania racji. Trzeba dużo pogody ducha, by utrzymać w pamięci, że w dyskursie politycznym na dłuższą metę tylko niewiele spraw faktycznie przegrało. Nawet jedynowładztwo czy tyrania od czasu do czasu podnoszą łeb, i to bliżej, niżbyśmy się spodziewali. Jedną z nielicznych spraw, które chyba faktycznie w Europie umarły, jest kara śmierci (i bardzo dobrze). Jeśli się więc ma jakiś pogląd i głosi go konsekwentnie, to można liczyć na to, że historia przyzna nam rację... Często jednak brakuje nam cierpliwości i przyłączamy się do obozu, którego zwycięstwo, jak nam się zdaje, potwierdzi nasz ułamek władzy opinii i wskaże na nas jako na osoby roztropne i przewidujące.
Dlatego, jak sądzę, tak łatwo popadamy w dwubiegunowość i tak szybko rozstrzygamy wynik (przynajmniej pierwszej tury) wyborów. Nawet na lewicy, która przecież ma swoich kandydatów, toczy się burzliwa dyskusja: "czy raczej Kaczyński? Czy raczej Komorowski?" Wydaje się to tak słuszne, oczywiste. Wszyscy przecież doskonale wiemy, jak powinna wyglądać kampania wyborcza: ostateczna walka między dwoma gigantami. Wiemy to z amerykańskich filmów, ale i z amerykańskiej – czy tez zaaprobowanej przez Amerykanów – filozofii politycznej, którą od kilkudziesięciu lat czyta się w wiodących ośrodkach naukowych w naszym kraju.
Tyle że Polska nigdy nie była dwupartyjna, ba, Europa nigdy nie była dwupartyjna, a ostatnio jedynym momentem, kiedy trzeba się było "jednoczyć" na rzecz "mniejszego zła", była druga tura wyborów we Francji z Chirakiem i Le Penem. Mimo naszych lęków i sympatii do sprawdzonych schematów ta sytuacja nie ma miejsca w Polsce, nie musimy więc za wszelką cenę opowiadać się za dżumą przeciwko cholerze lub odwrotnie.
Wyobraźmy sobie bowiem, co byłoby, gdybyśmy w 2005 r. mimo wszystko zagłosowali nie przeciwko PiS czy przeciwko PO, ale po prostu za lewicą, owszem skompromitowaną, lecz w której szeregach wciąż byli ludzie godni naszego zaufania. Gdybyśmy w 2007 r. wsparli np. lewicowo-ekologiczne Porozumienie dla Przyszłości na tyle, by weszło do Sejmu i dostało dotację partyjną.
I wreszcie, nawet biorąc pod uwagę, że prawdopodobieństwo zwycięstwa Komorowskiego czy Kaczyńskiego jest bardzo duże, wyobraźmy sobie, jak rządzi przywódca wybrany ponad 50% głosów społeczeństwa, a jak – prezydent, na którego zagłosowało 20%, a wygrał, bo na przeciwnika zagłosowało 15%.
Tak, proszę państwa, będziemy mieć wpływ na losy tego kraju, jeśli tylko uda nam się utrzymać własny kurs.
Agata Czarnacka
