Komentarze czytelników portalu lewica.pl
Komentarze czytelników portalu lewica.pl
Otóż to, w wielu reżimach tzw. komunistycznych (czy deklaratywnie zmierzających do komunizmu) odtworzyły się mechanizmy wyzysku klasy pracującej podobne jak w XIX-wiecznym kapitalizmie. Nawet w okresie NEP-u za Lenina zawieszono i wydłużono np. 8-godzinny czas pracy, co spotykało się z krytyką tzw. lewicowych bolszewików, ale i nawet polskich socjalistów z PPS. W Związku Radzieckim i innych państwach bloku wschodniego biurokracja partyjna, służby i reszta tzw. warstwy zarządzającej/kierowniczej wyższego szczebla stała się de facto naroślą i garbem na plecach ciężko pracujących robotników, zajmując zazwyczaj miejsce posiadaczy i wyzyskiwaczy w innych systemach gospodarczych (kapitalizmie, feudalizmie czy niewolnictwie). Dotyczy to także okresu stalinowskiego czy, jak się okazuje, nawet chińskiego maoizmu, który dekady później przeszedł ewolucję ku kapitalizmowi państwowemu podobnemu zresztą do NEP-u.
Taki obrót rzeczy antycypował - w odniesieniu do ryzyk związanych z praktyczną realizacją ideologii marksizmu - m.in. anarchokomunista Bakunin czy też niektórzy teoretycy elit. Z drugiej jednak strony, w ramach tych formacji "państw radzieckich" czy też "ludowych", zdarzały się także okresy, w których przebijały się i wychodziły na wierzch - przynajmniej częściowo - potrzeby klasy pracującej. Stosunkowa poprawa jej położenia socjalnego nastąpiła np. pod rządami Chruszczowa. W Polsce przebłyskiem rewolty robotniczej, w "zdeformowanym państwie" deklarującym się jako socjalistyczna, była także początkowo I Solidarność...
"Podważa ideologię i praktykę rozwoju, rozumianego jako wzrost gospodarczy i „nadrabianie opóźnień” wobec krajów „rozwiniętych” (polegający na tym, że biedniejsze kraje uciskają własne populacje, by zgromadzić zasoby, które pozwolą im upodobnić się do krajów bogatszych). (...) Fanon pisał Wyklęty lud ziemi dokładnie w tym czasie, gdy wieści o zabójczym „wielkim skoku” Mao zaczęły wydostawać się z Chin: znaczna część książki stanowi niszczycielską krytykę polityki w maoistowskim stylu. Wywód Fanona, wedle którego „Nie wolno pod pretekstem nadrabiania opóźnień ponaglać człowieka, obrabowywać go, niszczyć i zabijać”(8) można interpretować jako wymierzony tyleż w reżim Mao, ile w coraz bardziej konserwatywne arabskie nacjonalistyczne elity, w tym sam Front Wyzwolenia Narodowego."